Prostata, zwana również gruczołem krokowym lub sterczem, to niewielki narząd, który występuje wyłącznie u mężczyzn. Pełni on ważną rolę w funkcjonowaniu układu płciowo-moczowego, dlatego gdy zaczyna nieprawidłowo pracować, powoduje dokuczliwe dolegliwości i może negatywnie wpływać na życie intymne. Dowiedz się, za co odpowiada prostata u mężczyzn oraz jak zapobiegać typowym schorzeniom gruczołu krokowego.
Czym jest prostata?
Słowo prostata często jest błędnie utożsamiane z nazwą choroby. Tymczasem jest to jedno z określeń męskiego gruczołu krokowego, czyli narządu występującego wyłącznie u mężczyzn. Ma on wielkość orzecha włoskiego i znajduje się w miednicy mniejszej, tuż pod pęcherzem. Jego tylna część przylega natomiast do odbytnicy. Stercz jest zatem częścią układu moczowo-płciowego, ale jego funkcje związane są głównie z płodnością.
Jakie funkcje spełnia prostata?
Prostata odgrywa istotną rolę w układzie płciowym mężczyzny, ponieważ odpowiada za produkcję płynu wchodzącego w skład nasienia (spermy), stanowiącego nośnik dla plemników. Wydzielina ta ma charakterystyczny zapach i wygląd – jest mętna i o mlecznym zabarwieniu. Ma też odpowiedni odczyn — lekko kwasowy lub zasadowy. Takie cechy ułatwiają przetrwanie i transport plemników do kobiecej komórki jajowej. Płyn ze stercza jest wydalany podczas stosunku — gdy jego mięśnie gładkie kurczą się, dochodzi do ejakulacji.
Jakie są najczęstsze problemy z gruczołem krokowym?
Na problemy z prostatą narzekają głównie panowie po 50-60. roku życia i są one najczęściej związane z tzw. przerostem gruczołu krokowego. Z wiekiem narząd ten ma bowiem tendencję do rozrostu, co skutkuje dość przykrymi dolegliwościami. Powiększony stercz uciska bowiem cewkę moczową, przez co utrudnia oddawanie moczu. Mężczyźni narzekają wówczas na takie objawy jak:
- konieczność częstego odwiedzania ubikacji – również w nocy,
- trudności z oddaniem moczu,
- ból i pieczenie podczas mikcji,
- skąpa ilość wydalanej uryny i słabe ciśnienie jej strumienia,
- uczucie nagłego i silnego parcia na pęcherz,
- wrażenie niepełnego opróżnienia.
W bardziej zaawansowanej fazie choroby może dojść także do inkontynencji, a więc nietrzymania moczu. Jest to dość krępująca dolegliwość, która powoduje niekontrolowany wyciek uryny z pęcherza. Panowie radzą sobie z tym schorzeniem, nosząc specjalne wkładki urologiczne dla mężczyzn. Przypominają one damskie podpaski, jednak mają inny kształt, dostosowany do męskiej budowy anatomicznej. Po zamocowaniu do bielizny są one niewidoczne pod ubraniem, a dość skutecznie zapobiegają przeciekaniu płynów i powstawaniu nieestetycznych plam na spodniach.
Większość mężczyzn w średnim i starszym wieku narzekających na problemy ze sterczem ma diagnozowany tak zwany łagodny przerost prostaty (ang. BPH – benign prostatic hyperplasia). Schorzenie to jest bowiem naturalnym następstwem starzenia się organizmu. Mimo to należy go leczyć, ponieważ dalszy rozrost gruczołu krokowego może doprowadzić do całkowitego zablokowania światła przewodu moczowego.
Najpoważniejszą chorobą dotyczącą gruczołu krokowego jest rak prostaty, który jest drugim najczęściej diagnozowanym nowotworem u mężczyzn w Polsce (zaraz po raku płuc). U wielu pacjentów jest on wciąż zbyt późno wykrywany, ponieważ panowie wstydzą się iść do specjalisty po pomoc lub lekceważą problem, gdyż początkowe objawy tego nowotworu są podobne jak przy przeroście gruczołu.
Innym niebezpiecznym schorzeniem jest zapalenie prostaty, które wywoływane jest zazwyczaj zakażeniem bakteriami Escherichia coli (dostają się one do tego narządu głównie podczas stosunków seksualnych). Choroba objawia się m.in. bólem odczuwanym podczas oddawania moczu i wytrysku nasienia, a jej leczenie polega na zastosowaniu antybiotykoterapii.
Przyczyny nieprawidłowości w działaniu prostaty
Głównym powodem nieprawidłowego funkcjonowania prostaty są naturalne zmiany fizjologiczne związane z procesem starzenia się organizmu. Wraz z wiekiem u mężczyzn następuje bowiem spadek poziomu testosteronu, który wpływa na rozrost gruczołu krokowego. Jednak rozwojowi tego schorzenia sprzyja również niezdrowy styl życia, czyli m.in.:
- palenie papierosów,
- nieumiarkowane picie alkoholu,
- brak aktywności fizycznej,
- nadmiar produktów mięsnych w diecie,
- otyłość, zwłaszcza brzuszna.
Co ciekawe, negatywny wpływ na prawidłową pracę stercza ma również długotrwała wstrzemięźliwość seksualna.
W jaki sposób zapobiegać dolegliwościom związanym z gruczołem krokowym?
Problemy z prostatą w starszym wieku są zazwyczaj naturalnym zjawiskiem, ponieważ dotyczą nawet 90% osób po 80. roku życia. Wielu panów zaczyna jednak odczuwać dolegliwości już po 40. urodzinach, co może być dość niepokojące. Warto więc wiedzieć, że ich pojawienie się można znacząco opóźnić, stosując odpowiednią dietę i suplementację. Dodatkowo w profilaktyce przerostu gruczołu krokowego pomaga regularna aktywność fizyczna, ograniczenie używek oraz walka ze stresem.
Stosuj odpowiednią dietę
W zapobieganiu dolegliwości związanych z prostatą kluczowe znaczenie ma odpowiednia dieta. Przede wszystkim powinno się unikać nadmiaru kalorii, aby nie doszło do rozwoju otyłości. Przy nadwadze często występuje bowiem nieprawidłowy poziom cholesterolu i cukru we krwi, który wpływa na spadek testosteronu, będącego podstawową przyczyną rozrostu stercza.
Dieta na prostatę powinna być także dobrze zbilansowana, aby dostarczała wszystkich ważnych składników odżywczych. Nie może w niej zatem zabraknąć warzyw i owoców, produktów zbożowych, chudego mięsa i ryb, czy też zdrowych tłuszczów roślinnych. Ograniczyć należy przede wszystkim spożywanie tłustych potraw mięsnych oraz pokarmów wysoko przetworzonych (np. fast-foodów). Swoje codzienne menu warto natomiast wzbogacić o następujące produkty:
- pełnoziarniste pieczywo – szczególnie to żytnie, ponieważ zawiera ono związki fitohormonalne – brasionosteroidy, które mogą hamować namnażanie się komórek w sterczu,
- pestki dyni i ziarna sezamu – są one bogate w siterole, które przyczyniają się do obniżania poziomu cholesterolu we krwi oraz wspierają organizm w walce ze stanami zapalnymi,
- czerwone warzywa i owoce (np. pomidory, papryka, arbuzy, czerwone grejpfruty) – ich czerwony barwnik likopen działa przeciwutleniająco i przez to redukuje ryzyko wytwarzania się komórek nowotworowych.
Chcąc zadbać o prostatę, warto też sięgać po sok z granatów. Według naukowców z Uniwersytetu Królowej Małgorzaty w Edynburgu, picie jednej szklanki dziennie tego napoju zwiększa poziom testosteronu nawet o 15-30%, a więc może również powstrzymać rozrost gruczołu krokowego. Przy okazji można go traktować jako naturalny lek na potencję, ponieważ wyższy testosteron poprawia libido.
Wspomóż się suplementacją
W profilaktyce chorób prostaty pomóc mogą również suplementy. W aptece znaleźć można specjalne preparaty dedykowane mężczyznom w tym celu, które można kupić bez recepty. Zazwyczaj zawierają one różne wyciągi z roślin i ziół o działaniu wspierającym pracę męskiego układu moczowo-płciowego.
Do najpopularniejszych tego rodzaju suplementów należą tabletki z wierzbownicą drobnokwiatową. Zioło to pomaga utrzymać naturalny przepływ moczu oraz zmniejszyć częstotliwość jego oddawania. Panom często polecane są również kapsułki zawierające olej z pestek dyni, czy też ze sproszkowanym sokiem z granatów.
Dostępne są również kapsułki na prostatę zawierające ekstrakt z owoców palmy sabalowej. Warto tutaj wiedzieć, że ich działanie na funkcjonowanie gruczołu krokowego u mężczyzn odkryli dawno temu amerykańscy Indianie, którzy nie tylko łagodzili nimi objawy przerostu stercza, ale też traktowali jako naturalny lek na erekcję. Dzisiaj dzięki badaniom wiemy, że wyciągi z tej rośliny działają antyadrogennie. Hamują aktywność enzymu, który odpowiada za konwersję testosteronu w dihydrotestosteron. Ich przyjmowanie może więc zapobiec nie tylko przerostowi stercza, ale także np. łysieniu androgenowemu.
Po więcej porad na temat zdrowia zapraszamy na naszego bloga!
Pamiętaj, że dolegliwości ze strony gruczołu krokowego nie należy lekceważyć, lecz od razu skonsultować z lekarzem, aby przede wszystkim wykluczyć chorobę nowotworową. Ponadto rozpoczęcie leczenia prostaty na wczesnym etapie pozwala na skuteczne zatrzymanie przykrych objawów jej przerostu. Więcej o męskich problemach zdrowotnych dowiesz się z serwisu naszej apteki Sekret Zdrowia. Znajdziesz w nim ciekawe artykuły na przykład o tym, jak działają leki na potencję, czy też jak zachować higienę przy nietrzymaniu moczu.
